‘A thing of beauty is a joy for ever:
Its loveliness increases; it will never
Pass into nothingness; but still will keep … ‘
De
eerste regels van het gedicht Endymion, geschreven door John Keats in 1818. Deze
woorden zouden betrekking kunnen hebben op het gebouwd monument.
|
Museum aan het Vrijthof | Maastricht |
Dit
keer aandacht voor het tweede esthetisch uitgangspunt.
‘Beperk de omvang van de ingreep zo veel mogelijk’ luidt het
uitgangspunt.
De praktijk
Een oud
gebouw heeft schade en vertoont gebreken. De oorzaken kunnen heel verschillend
zijn. Zo kan het materiaal vergaan zijn in de loop van de tijd. Of aangetast
zijn door insecten of door dieren. Het bouwelement kan ook door gebruik
versleten zijn. En zo zijn er tal van oorzaken te benoemen.
Het
oude gebouw, in dit geval een Rijksmonument, heeft een onderhoudsbeurt nodig om
de kapotte en niet meer functionerende bouwelementen te repareren of te
herstellen. Vaak genoeg is dit beeld te herkennen zowel op het platteland als
in de stad.
Het
gebouw staat fier overeind, wellicht al eeuwen lang. De onderdelen zijn deels
oorspronkelijk. En nu is het verval nabij door achtergebleven onderhoud.
Als
restauratiedeskundige begint het dan te kriebelen. Gedachten stromen door het
hoofd met als conclusie: “Daar moet iets aan gebeuren anders is het verval
onherstelbaar. Eeuwig zonde!”
In vele
gevallen komt men gelukkig naar ons bureau toe voor degelijk advies en
begeleiding van de noodzakelijke restauratie.
|
Voormalig fabrieksgebouw | BACO Roermond |
Onderzoek
Het
gebouw wordt van alle kanten bekeken. Met het blote oog, met de verrekijker en
met de zaklamp wordt elke vierkante centimeter bestudeerd. Met potlood en
papier wordt alle opnames genoteerd en getekend. Met de camera wordt een en
ander vastgelegd. Er wordt ook nagedacht over de oorzaken van de verschillende
schade gevallen.
Uitwerking
Eenmaal
terug op kantoor, worden alle bevindingen uitgewerkt in digitale tekeningen. De
gebreken, de te repareren onderdelen, de wijze van reparaties worden opgenomen
in een uitgebreide technische omschrijving, inclusief fotoreportage. De
technische omschrijving geeft bijvoorbeeld ook informatie over de specifieke
recepturen voor de te gebruiken species en de kwaliteitseisen t.a.v. de verf.
Als
alles in kaart is gebracht en de financiële consequenties duidelijk zijn voor
de opdrachtgever dan wordt, na groen licht, het gebouw hersteld.
Weer vanouds
Aangetaste
stenen zijn ingeboet en kapotte ruiten zijn vervangen.
Het
oude gebouw is helemaal gerepareerd. Een monument gereed voor de toekomst!
Iedereen
dolgelukkig zou je denken, totdat je verrast wordt door de opdrachtgever. "Het gebouw is als vanouds. De bijzondere sfeer is behouden. Ik zie nauwelijks wat er allemaal gebeurd is." En lachend voegt hij hieraan toe: "Heb ik daar al mijn geld in gestopt?"
Wellicht
geen reactie die je verwacht, maar als restauratiedeskundige denk je: “Dan is
het goed. Dan is de omvang van de ingreep zo beperkt mogelijk gebleven.”
Denk
dan: ‘A
joy for ever’
Tot de
volgende keer!
Angelina Valleau
bouwkundig tekenaar