BIM gebruikersgroep Zuid Nederland 2 juni 2015

Op 2 juni j.l. was de 2e bijeenkomst van de “BIM gebruikersgroep Zuid Nederland” (BIM-gg ZNL). Bijna alle deelnemers van de vorige keer, waren ook dit maal weer enthousiast naar Born afgereisd. Daarnaast is de groep met 10 mensen extra gegroeid tot 35 mensen. Het is top dat iedereen zo betrokken is!

De aanwezigen hebben hun mooiste BIM-ervaringen van de eerste helft van 2015 met elkaar gedeeld. We zien dat er interessante dingen gebeuren op dit gebied en concluderen dat ons werkplezier er alleen maar mee wordt vergroot. Hoe mooi is dit?


Meerwaarde
De BIM-gg ZNL is een initiatief dat is ontstaan vanuit de behoefte om kennis te delen (zie blog Sven van Deurzen). Het is dan ook mooi dat de deelnemers bereid zijn om hun kennis en expertise, geheel vrijblijvend en kosteloos, met elkaar te delen.  De BIM-gg ZNL is wat dat betreft uniek doordat het niet commercieel getint is.

De groep bestaat uit een gemêleerd gezelschap. Veel verschillende disciplines nemen hieraan deel. Onze oproep aan het beroepsonderwijs tijdens de vorige sessie heeft gevolg gekregen; Ruud de Theije van Zuyd Hogeschool was aanwezig met 2 studenten.

Er is dus veel animo. We willen er echter wel voor waken dat de groep niet te groot wordt omdat juist die interactie een meerwaarde biedt. Van de andere kant missen we nog een paar disciplines binnen de groep. We zullen dus moeten nadenken hoe we deze twee tegenstrijdigheden kunnen tackelen.

Wat stond er op de agenda:

BIG-BIM
Cas Janssen van Huybrechts Relou en Sven van Deurzen van SATIJNplus hebben een duo-presentatie gegeven over hun ervaring met BIG-BIM bij het project “herontwikkeling locatie Providentia te Sterksel”. Het was een sprong in het diepe waar ze veel valkuilen tegenkwamen die overbrugd moesten worden. De hoeveelheid van participanten en de benodigde communicatie en afspraken daaromheen bleek van cruciaal belang. De vraag die gesteld moet worden is vanaf welk moment je dit traject in gaat. Tevens blijkt dat juist bij BIG-BIM van belang is dat iemand de regie voert.

IFC
Marc Dankers van Dankers Slimmer Bouwen heeft ons meegenomen in de wereld van IFC. Een, voor mij, complexe materie. Volgens Marc is het echter heel simpel: “Je moet het model goed opbouwen, vervolgens op de juiste wijze exporteren en tenslotte moet de ontvanger het op een correcte manier importeren. Dan kan er niks mis gaan.” Piece of cake dus ;)

Conclusie is in ieder geval dat het uitwisselen van het model, zonder gegevensverlies, via IFC goed moet kunnen gaan. Daar is Marc van overtuigd. Het is van belang dat je de juiste instellingen hanteert. Dit kun je het beste, steeds weer, op kleine schaal uittesten zodra er sprake is van het uitwisselen van modellen tussen 2 programma’s, waarvan er minimaal één nog onbekend is.
Voor sommige analfabeten op het gebied van IFC, zoals ondergetekende, was het verhaal van Marc ietwat te technisch. Gelukkig was dat niet voor iedereen het geval, en was er voldoende ruimte om na te praten en nog verder de diepte in te gaan. Het mooie is dat men elkaar via de gebruikersgroep weet te vinden en er spontaan vervolgafspraken ontstaan om over een bepaald onderwerp, zoals IFC, door te praten.

Clash Control.
Mike van de Veur van Vijf Koppen heeft ons geleerd dat bij Clash-Control het niet zozeer gaat over de vraag: “welk programma kies ik” maar eerder: “welke soorten Clash wil ik controleren?”. Tenslotte heeft Mike laten zien wat de verschillen zijn tussen de diverse Clash-programma’s. “De mogelijkheden zijn groot, maar communicatie blijkt toch altijd weer bindend te zijn”, aldus Mike.

In tegenstelling tot de presentatie van Marc, waarbij de diepte werd opgezocht, heeft Mike ons vanuit een helicopterview bewust gemaakt waar het om gaat bij Clashcontrol. Wij kunnen ons ook op dat vlak aanvullen.

Waar zijn onze opdrachtgevers?
Helaas moeten we constateren dat onze opdrachtgevers de BIM-gg ZNL nog niet weten te vinden. Of is men gewoon nog niet met BIM bezig? Terwijl BIM voor beheer van gebouwen toch echt een meerwaarde kan hebben. Opdrachtgevers krijgen notabene bij oplevering van een bouwproject een BIM-model cadeau! Hier kan men allerlei essentiële informatie uithalen voor o.a. beheer- en facilitymanagement. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een MJOP (meerjarenonderhoudsplan) en het berekenen van de exploitatiekosten.

BNA
Naast de opdrachtgevers ontbreken ook de collega-architectenbureaus bij de BIM-gg ZNL. Ik ben van mening dat een architectenbureau een cruciale rol kan hebben in het hele BIM-proces. Een architect heeft namelijk de overall view op een bouwproces, weet welke participanten erbij betrokken moeten worden en kan als geen ander de coördinatie op zich nemen om te komen tot een correct model dat clashvrij is. Vanuit die overtuiging zijn wij, SATIJNplus, ook met BIM bezig.
De BNA heeft in ieder geval laten weten zeer positief te zijn over ons initiatief. Wellicht is er via dit blog interesse gewekt bij collega bureaus en nemen zij ook deel aan de volgende bijeenkomst.

Onderwijs
Naar aanleiding van de vorige bijeenkomst hebben wij contact gezocht met Zuyd Hogeschool. Dit heeft er toe geleid dat SATIJNplus, SmeetsBouw en Volantis gesprekken hebben gevoerd met Zuyd Hogeschool over hun BIM-onderwijsprogramma voor 2015/2016. Zo wordt het onderwijs afgestemd op de behoefte en kennis vanuit het bedrijfsleven. Zuyd Hogeschool heeft ons overtuigd er serieus mee bezig te zijn.

Ook met Avans Hogeschool is contact gelegd. Een afspraak is in de maak.

Met Cas Janssen van Huybrechts Relou heb ik in mei j.l. een gastcollege mogen geven voor studenten Vastgoed-Makelaardij bij Fontys Hogeschool over BIM-toepassingen vanaf initiatief-, ontwerp- en realisatie tot en met de beheerfase.

Bedreiging?
Tevens heb ik met collega Sandra Wigmans een gastcollege mogen geven voor studenten van de Academie van Bouwkunst in Maastricht. Opmerkelijk was dat deze aankomende architecten BIM zien als een bedreiging voor hun ontwerpvrijheid.

Delen van onderzoekresultaten
Ruud de Theije gaf aan dat een aantal van zijn studenten goede afstudeeronderzoeken t.a.v. BIM heeft gemaakt. Deze onderzoeken worden gemaakt met, en in opdracht van een bedrijf. De resultaten van het onderzoek zouden voor meer bedrijven waardevol kunnen zijn. Hij betreurt het dat de studenten de onderzoeksrapporten niet openbaar mogen stellen. 

Dit is enerzijds begrijpelijk omdat er vaak bedrijfsspecifieke informatie in staat. Anderzijds zou het mooi zijn om in het kader van kennisdeling de nuttige informatie wel open te stellen. Of willen we elkaar, en dus ook de studenten, aan het werken houden door steeds weer het wiel uit te vinden?
Mogelijk kan één van deze studenten tijdens een volgende bijeenkomst een presentatie geven over zijn of haar afstudeeropdracht.

Vervolg
Er zijn alweer voldoende ideeën over onderwerpen voor een volgende bijeenkomst. Om het voor opdrachtgevers aantrekkelijk te maken denk ik dat we BIM in relatie tot gebouwbeheer in ieder geval op de agenda plaatsen. De agendapunten worden afgestemd op behoefte vanuit gebruikersgroep. Onderwerpen kun je doorgeven aan msimonis@satijnplus.nl

De vervolgbijeenkomst staat gepland op 
dinsdag 6 oktober a.som 09.00 uur in Born. 
Interesse en ben je gelokaliseerd in Zuid Nederland?
Meld je dan aan via info@satijnplus.nl
o.v.v.: BIM gebruikersgroep Zuid-Nederland.

Specifiek wil ik nogmaals opdrachtgevers, gebouwbeheerders en architecten uitnodigen deel te nemen. By the way: de gebruikersgroep vraagt zich af waarom alleen heren deelnemen. Het is niet de bedoeling dat het een herenclubje wordt. Waar zijn de dames?

Ik ontmoet jullie graag weer  in oktober!

Maarten Simonis
Sr.-projectleider | BIM coördinator






SATIJNplus 3-D live?


Al meer dan 50 jaar inspecteren wij voor onze klanten grote en kleine objecten op bouwkundige gebreken. Veel kerken, kloosters maar ook genoeg jonge monumenten werden grondig onderzocht vanaf de grond met de verrekijker of met behulp van vaak erg dure steigerconstructies of hoogwerkers. We willen bij een restauratie of onderhoud immers niet achteraf verrast worden met onvoorziene restauratiekosten. Sinds kort lijkt een "nieuwe" rage te ontstaan waar we in de bouw nog wel eens veel plezier van zouden kunnen gaan hebben. 3-D live !?

De virtual campus tour van de Universiteit van Maastricht was voor ons de aanleiding om het team van submedia.nl uit te nodigen voor een demonstratie. In onze nieuwsbrief vertelden wij hierover. 

Een korte impressie die ik tijdens de test gemaakt heb:





Artikel De Telegraaf, 3 februari 2015: “Alles over drones op expo in Den Haag”

"Drones worden allang niet meer alleen voor militaire doeleinden gebruikt. „Ze worden bijvoorbeeld ingezet voor de beveiliging van evenementen, dijkbewaking in Nederland en om olifantenstropers in Afrika op te sporen. Boeren gebruiken ze volop om hun grond te controleren en windturbines worden er mee gecheckt op haarscheurtjes.” Legio toepassingen dus.

“Behalve voor zakelijk gebruik groeit ook de markt voor particulieren in rap tempo. Niet alleen volwassenen, ook kinderen zijn dol op drones. Consumenten gebruiken drones voor de fun en om er mooie filmpjes mee te maken. Je kan jezelf bijvoorbeeld de hele dag laten volgen door een drone en je op die manier laten filmen”, zegt een droneskenner.

“De groeiende populariteit van de soms piepkleine drones, die in alle soorten en maten te koop zijn, komt mede doordat ze in korte tijd flink goedkoper zijn geworden. „Een simpele versie heb je al voor 50 euro. Maar dat kan natuurlijk oplopen tot in de tienduizenden euro's.

De opkomst van de onbemande systemen roept tegelijkertijd nogal wat vragen op rondom veiligheid en privacy. Voor veel mensen is het nog altijd onduidelijk wat wel en niet is toegestaan. In tegenstelling tot sommige andere landen is hierover in Nederland nog geen duidelijke wetgeving, maar daar wordt aan gewerkt".

Samen een pilot?
Heb je méér informatie over de toepassingsmogelijkheden van drones laat het ons weten. Wie weet kunnen we samen een keer een pilot doen waarbij we de drone inzetten voor een bouwkundige inspectie. Ik hoor het graag via rwerne@satijnplus.nl



Ron Werné
projectleider
















Samen kansen zien met BIM



Eind vorig jaar deed mijn collega Sven een oproep aan de 'bouwwereld' om met ons te sparren over een werkbaar BIM-proces. Zijn blog heeft veel reacties opgeroepen met als resultaat dat wij op 11 februari jl. met 20 personen aan tafel zaten om te praten over praktische kennisdeling, sparren en samen kansen zien.

Een divers gezelschap was aanwezig. Enerzijds mensen die betrokken zijn aan de voorkant van het BIM-proces en anderzijds mensen die juist met de realisatie van een gebouw bezig zijn.
Het is duidelijk dat iedereen vanuit zijn eigen discipline tegen het BIM-proces aankijkt, maar het is vooral mooi om te zien dat men begrip toont voor elkaars belangen. Alleen dan is de samenwerking optimaal en zal het resultaat goed zijn.


Samenwerking
We hebben gesproken over de knelpunten die we in de dagelijkse praktijk tegenkomen. Daarbij trokken wij al snel de conclusie dat het steeds weer gaat over samenwerking, samenwerking en samenwerking.

Samenwerking is bij het hele BIM-proces van essentieel belang. Daarbij speelt de techniek van Revit, of een ander BIM-programma, van minder belang. Wel is het goed om van elkaar vooraf te weten hoe je in het BIM-proces staat, wat je ervaring is en wat je verwacht. Vooral is het belangrijk om gezamenlijk vast te stellen waar het BIM-model voor gebruikt gaat worden. Wat is het doel, welke informatie moet er uit gehaald worden? Iedereen heeft vanuit zijn eigen discipline een eigen belang. Belangrijk is om dat te respecteren en met elkaar vast te stellen hoe het model moet worden opgebouwd zodat iedereen daar zoveel mogelijk profijt van heeft.  


Utopie
Naarmate het ontwerp proces vordert, neemt het belang van een goede samenwerking in BIM steeds meer toe. Daar waar in de ontwerpfase de architect het model opbouwt samen met de installatie-adviseur en constructeur zie je steeds meer dat toeleveranciers tijdens de technisch ontwerpfase óf uitvoeringsfase mee gaan doen. Het op een goede manier uitwisselen van de aspectmodellen en de clash control is daarbij van essentieel belang. De ideale situatie is dat iedereen met de zelfde BIM-software werkt, maar aangezien niet ieder pakket voor iedere discipline ideaal is, is dat een utopie. Het uitwisselen op basis van IFC werkt goed, mits je daar de kennis voor hebt is de conclusie van het gezelschap.

Daarnaast is het prettig dat jouw BIM-partners ook verstand van BIM hebben. Dat is in de praktijk helaas niet altijd het geval, maar ook niet zo vreemd. We zitten immers nog midden in het veranderingsproces van 2D naar 3D. Dus help elkaar waar nodig, daar worden we gezamenlijk beter van. Zoek elkaar op, in the Cloud, per telefoon of live!  Ja, daar is ie weer, het woord SAMENWERKING!

Shit in, is shit out
Het werken in BIM heeft meerwaarde. Denk aan calculeren op basis van BIM, het reduceren van faalkosten tijdens de uitvoering en het beheer van exploitatiekosten. Sommige aspecten hebben meerwaarde voor een opdrachtgever, andere voor een aannemer. Door te investeren in het voortraject, door het model op een juiste wijze te vullen met informatie, heb je er tijdens de uitvoering en het beheer van het gebouw voordeel mee. Consequentie is dat er voor de adviseurs en architecten meer werk verzet moet worden aan de voorkant om het er aan de achterkant goed uit te krijgen. Immers: Shit in, is shit out.

Door in de ontwerpfase de exploitatiekosten door te rekenen op basis van het BIM-model heeft BIM ook meerwaarde in het voortraject. Met name bij bestaande bouw kan dat zeer interessant zijn.

Oproep aan het onderwijs
We verbazen ons dat het beroepsonderwijs in Nederland achter loopt op het gebied van BIM-ontwikkelingen. De ervaring is dat stagiaires niet inzetbaar zijn, en dus eerst een opleidingstraject moeten doorlopen voor dat ze aan de slag kunnen. Er zijn al bedrijven die geneigd zijn om daarom geen stagiaires meer aan te nemen. Het onderwijs MOET mee!!

Gelukkig heeft Marc Dankers zijn stagiaire (Avans) meegenomen die enthousiast is over BIM. Ook SATIJNplus heeft iemand in dienst via Avans die inmiddels goed met Revit overweg kan. Helaas zijn we dus afhankelijk van de interesse en initiatief van enkele individuen. Waar blijft het onderwijs als collectief???

Vanuit de groep kwamen gelukkig ook voorzichtig positieve berichten. 
Zuyd Hogeschool zou er mee bezig zijn. Er is hoop!?

Via deze weg doe ik een oproep aan het beroepsonderwijs, sector Bouwkunde om aan deze tafel aan te schuiven, en met ons mee te praten over de BIM-ontwikkelingen. Ook studenten zijn welkom!

BIM-GEBRUIKERSGROEP ZUID-NEDERLAND
Wij kijken terug op een zinvolle bijeenkomst. Iedereen zat met een open mind aan tafel. Er is unaniem behoefte aan een vervolg. Het lijkt er op dat er een BIM-gebruikersgroep Zuid-Nederland is geboren!

Helaas zijn nog niet alle disciplines vertegenwoordigd. Het zou mooi zijn als ook een opdrachtgever, een installateur, een vastgoedbeheerder en het onderwijs wil aanschuiven. Ook collega-architecten wil ik bij deze uitnodigen. 

De volgende bijeenkomst is gepland op dinsdag 2 juni a.s. vm.
Interesse?
Meld je aan via info@satijnplus.nl ovv: BIM-gebruikersgroep Zuid-Nederland.

Bij een volgende bijeenkomst zullen we dieper in gaan op onderwerpen welke naar behoefte worden vastgesteld. Leden van de groep, of iemand extern, zal dan een verhaal houden over het betreffende onderwerp.

Met dank aan de deelnemers voor hun inbreng: 
Cas Janssen van Huybregts-Relou, Ramon Smeets van Smeets Bouw, Pascal van Ree en Frank Houben van Berkvens, Walter Leurs van K-plus, Mike van der Veur van Vijf Koppen, Pascal Nieling van Nipa, Marc Dankers en Dennis Schulds van Dankers Slimmer Bouwen, Erik Bolwerk van Bolwerk Weekers, Stefan Janssen en Jurgen Kruijzen van Klictet, Ger van Lieshout van Tielemans, Math Luijten van Deerns, Wim Kleijnen van Brekelmans en Fred Kloet van Procosgroup. En ten slotte ook mijn collega's en BIM modelleurs: Sven van Deurzen, Robert Hubert en Dave Sluijsmans.

Ik kijk nu al uit naar de volgende bijeenkomst!



Maarten Simonis
Sr.-projectleider | BIM coördinator






Met gezond verstand wegwijs in regeltjesland

Wandelende vraagbaak
In gesprek met Robert Hubert. Een ervaren projectleider met een schat aan kennis over bouw- en regelgeving. Zowel zijn collega’s als de externe bouwpartners maken graag gebruik van deze ‘wandelende vraagbaak’. En dat is geen sprookje, zoals de Google Glass ;)


Switch naar projectleider
Afgestudeerd als architect, maar tijdens zijn loopbaan maakte Robert de switch naar projectleider. Dit bevalt hem erg goed. Inmiddels is hij een bouwkundig specialist op het gebied van restauratie, renovatie en transformatie en BIM-modelleur. Een projectleider die de opdrachtgever ondersteunt om goede keuzes te maken tijdens het bouwproces. 

Robert houdt van complexe opdrachten; het puzzelen met vierkante meters en het maximale woon-, leef-, of werkgenot realiseren. Uiteraard rekening houdend met de wet- en regelgeving. Hij blijft naar mogelijkheden zoeken om het ontwerp van de architect te realiseren en daarmee dus de plannen van de opdrachtgever. Mogelijkheden, die bij bestaande bouw zoveel beperkter zijn dan bij nieuwbouw.

Met gezond verstand wegwijs in regeltjesland
Robert zet zicht niet af tegen regelgeving. In tegendeel, hij ziet de regelgeving als een uitdaging. Natuurlijk gaan zijn wenkbrauwen omhoog bij sommige wettelijke regeltjes. Je vraagt je dan af of het gezond verstand van de opsteller een ommetje heeft gemaakt.

Hij illustreert dit met een recent voorbeeld bij het ontwerpen van een zorgwoning. In het bouwbesluit ontbreekt de eis van een zogenaamde ‘opstelruimte’ aan slotzijde. Deze kan echter niet ontbreken. Direct de proef op de som. Sarino, een van onze collega’s maakt gebruik van een rolstoel en wilde meewerken aan de test. Het blijkt dat het voor een rolstoelgebruiker veel praktischer is als hij naast de klink voldoende ruimte heeft om de deur te openen. De bouwtekeningen worden dus aangepast, ondanks dat deze eis niet vermeld is in het bouwbesluit. En zo werkt het in de praktijk.





Intuïtie
Robert’s intuïtie laat hem zelden of nooit in de steek. Bij de eerste oriëntatie naar de mogelijkheden van bestaande bouw, weet hij al of het ontwerp zonder problemen past binnen het bouwbesluit. Zo niet, dan gaat hij met de architect om tafel om het ontwerp aan te passen. Samen zoeken naar creatieve oplossingen. Dat vindt Robert de ultieme uitdaging.

Vleermuizen in Abdijkerk Lilbosch
Om verschillende redenen was de verbouwing van de Abdijkerk Lilbosch een bijzonder project. Robert kende de prachtige kapel omdat hij hier getuige was bij het huwelijk van zijn beste vriend. De kerk zou ook na de verbouwing zijn religieuze functie behouden. Dit komt nog maar zelden voor.

Maar het meest bijzondere was het verblijf van zeldzame vleermuizen op de zolder van de kapel.  Daardoor kon de kapel alleen in de winter verbouwd worden; dan overwinterden de vleermuizen elders. Dit gegeven veroorzaakte grote druk op de uitwerking van de plannen, het verkrijgen van de vergunning en vervolgens de uitvoering. De renovatie werd in slechts 5 maanden tijd gerealiseerd. Alles klaar vóór de wederkomst van de vleermuizen. 

Ook de nieuwe glas-in-lood ramen en een eigentijds strak interieur (inclusief doopvont en biechtstoelen!) heeft de architect mogen vormgeven. Het resultaat is werkelijk schitterend en daar is Robert zeer trots op.



Private Kwaliteitsborging
Privaat wat kan, publiek wat moet
Wij staan aan de vooravond van een grote verandering op het gebied van het bouwtoezicht in Nederland. Kern van de nieuwe Private Kwaliteitsborging (PKB) is dat de bouwpartners zelf hun kwaliteitsborging moeten regelen. De overheid verwacht dat het nieuwe privaat stelsel betere garanties biedt dat aan het Bouwbesluit wordt voldaan en de markt zal prikkelen om een kwaliteitssprong te maken.
De overheid kijkt in het vervolg alleen naar welstand, ruimtelijke ordening en veiligheid. Private partijen zorgen zelf voor het voldoen aan het Bouwbesluit. Vergelijk het maar met de APK in de autobranche.


De bekende handschoen
Uiteraard pakken wij de handschoen op, zegt Robert overtuigend. Als architectenbureau dragen wij graag ons steentje bij om de kwaliteit van de bouwwerken te verbeteren. Wij hebben de kennis en ervaring in huis. Deze kennis kunnen wij ook delen met onze partners in de bouwketen en collega-architecten. 
De brancheorganisatie (Bond van Nederlandse Architecten, de BNA) werkt aan een erkenningsregeling. Daarmee kunnen de architecten aantonen dat zij inhoudelijk en organisatorisch in staat zijn de kwaliteit van vele soorten gebouwen te borgen.

Wij volgen de ontwikkelingen op de voet en mocht u vragen hebben, dan staat Robert voor u klaar. Zijn email: rhubert@satijnplus.nl


Robert Hubert
Projectleider restauratie, renovatie & transformatie



Auteur: Lilian Zeekaf