Aanpakken
ECI Cultuurfabriek Roermond |
Al
jaren wordt er gepraat over het herbestemmen van zowel monumentale als niet
monumentale gebouwen. In de praktijk blijkt echter dat de realisatie van
plannen voor herbestemming achter blijft. Dat wil niet zeggen dat er niets
gebeurt (bijvoorbeeld ECI Roermond en Nedinsco in Venlo) maar in deze tijd dat
er een stagnatie in de bouwwereld plaats vindt zou het veel beter kunnen met de
herbestemming.
Fabeltjes
In
de berichtgeving is er voor een herbestemming veel meer aandacht dan voor een
nieuwbouw. Het gevoel voor het behoud van ons erfgoed is er dus wel degelijk,
het moet er alleen altijd eerst van komen en de mare dat herbestemmen duurder en
minder duurzaam is wordt langzaam maar zeker door de praktijk van gerealiseerde
projecten ingehaald.
Stimulering
Voor
monumentale plannen is er een financiële regeling bij de Provincie Limburg. De
maximale subsidie is 50% van het subsidiabele bedrag met een maximum van €
500.000,00. Voorwaarde is wel dat de gemeente meedoet op financieel gebied of
in de upgrading van de directe omgeving. Het is de bedoeling dat de regeling
jaarlijks wordt vernieuwd en de pot jaarlijks opnieuw wordt gevuld. Dat heeft
tot gevolg dat de pot kort na de start van de regeling leeg is en dat de
onduidelijkheid blijft voor monument-eigenaren voor de toekomst. Welke
prioriteiten stelt de gemeente die de aanvraag moet indienen? En is het
maximumbedrag wel voldoende bij een grootschalige restauratie en/of
herbestemming?
Eiffelgebouw Maastricht |
Zo is in de gemeente Maastricht, mede ook door de grote toename van vervallen industriële monumenten, een grote achterstand. (Eiffelgebouw en overig erfgoed aan de Boschstraat, Gasfabriek etc). Maar ook industrieel mijnerfgoed in de rest van de provincie en grote industriële panden van de verloren gegane maakindustrie in andere steden zorgen voor vele knelpunten.
Zo veel voordelen
Omdat
we weten dat investering van iedere euro in de herbestemming van bestaand
onroerend meer oplevert, zou een uitbreiding van de huidige regeling soelaas
bieden. En de regeling zou voor zowel monumenten als niet monumenten moeten
gelden.Zeker
met de wetenschap dat iedere investering geld oplevert zou een ruimhartiger
beleid op zijn plaats zijn. Bovendien zijn het toerisme, de recreatie en de
veiligheid van de regio gebaat bij herbestemming van onroerend goed.
Waarde |
Kansen
Naast
directe financiering met subsidies zijn er andere mogelijkheden die een
herbestemming mogelijk moeten maken, zoals fiscale en financieringsmogelijkheden.
Recente publicaties van het H-team (het herbestemmingsteam dat ingesteld is
door de Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed in 2010), geven daarvoor een
reeks van mogelijkheden, zie www.herbestemming.nu.
Knop om en actie!
Maar
het is vooral van belang dat de knop om gaat bij alle beleidsmakers bij de
gemeenten en de provincie. In combinatie met de stimuleringsmaatregelen moet er
meer gebeuren: een verbod/beperking op uitgifte van grond en afgifte vergunningen
voor nieuwbouw en immateriële
stimuleringsmaatregelen voor de herbestemming.
Men
zal zich moeten realiseren dat:
@ Het maken van
groen bij (partiële) sloop een positief effect heeft en geld waard is;
@ Het (tijdelijk)
hergebruik van onroerend goed duurzaam is en geld oplevert;
@ Een buurt
veiliger wordt bij minder leegstand en dus minder geld kost;
@ Een groeiscenario
bij uitbreiding onroerend goed meestal geen positieve effecten oplevert;
@ Uitstellen van
sloop van monumentaal erfgoed op de lange termijn wellicht gunstiger is voor
alle betrokken partijen dan directe sloop;
@ Het dreigement van
opdrachtgevers/ontwikkelaars dat men zich elders zal vestigen, niet (altijd)
wordt uitgevoerd en bij bovengemeentelijk beleid geen hout snijdt.
Door
vooraf duidelijk te maken dat het gemeentelijk en provinciaal beleid herbestemming
positief en nieuwbouw restrictief zal benaderen, is al veel gewonnen en kunnen
ingediende plannen op basis hiervan worden beoordeeld.
Samenwerken, daar
worden we beter van
Hartenkreet "Samenwerken"! |
SATIJNplus
Architecten heeft in het verleden aangetoond met een verantwoorde herbestemming
van gebouwen een meerwaarde te geven aan de gebouwen zelf en aan de omgeving en
zal zich in de toekomst blijven toeleggen op het behoud en de herbestemming van
(monumentaal en niet monumentaal) erfgoed. Wij
zien het als een uitdaging om met andere partijen zoals opdrachtgevers, beleidsmakers
en overige belanghebbenden, samen te werken om “de herbestemming” niet alleen meer
op de kaart te zetten maar ook veel meer projecten te realiseren. De
Limburgse economie en de Limburgse bouwwereld vragen er om.
Werkt
u met ons mee?
Harry
Pallada
Sr.-projectleider/Bouwkostendeskundige