Waarom blijft “DE HERBESTEMMING” achter bij de verwachting?

Aanpakken

ECI Cultuurfabriek Roermond

Al jaren wordt er gepraat over het herbestemmen van zowel monumentale als niet monumentale gebouwen. In de praktijk blijkt echter dat de realisatie van plannen voor herbestemming achter blijft. Dat wil niet zeggen dat er niets gebeurt (bijvoorbeeld ECI Roermond en Nedinsco in Venlo) maar in deze tijd dat er een stagnatie in de bouwwereld plaats vindt zou het veel beter kunnen met de herbestemming.

Fabeltjes

In de berichtgeving is er voor een herbestemming veel meer aandacht dan voor een nieuwbouw. Het gevoel voor het behoud van ons erfgoed is er dus wel degelijk, het moet er alleen altijd eerst van komen en de mare dat herbestemmen duurder en minder duurzaam is wordt langzaam maar zeker door de praktijk van gerealiseerde projecten ingehaald.

Stimulering

Voor monumentale plannen is er een financiële regeling bij de Provincie Limburg. De maximale subsidie is 50% van het subsidiabele bedrag met een maximum van € 500.000,00. Voorwaarde is wel dat de gemeente meedoet op financieel gebied of in de upgrading van de directe omgeving. Het is de bedoeling dat de regeling jaarlijks wordt vernieuwd en de pot jaarlijks opnieuw wordt gevuld. Dat heeft tot gevolg dat de pot kort na de start van de regeling leeg is en dat de onduidelijkheid blijft voor monument-eigenaren voor de toekomst. Welke prioriteiten stelt de gemeente die de aanvraag moet indienen? En is het maximumbedrag wel voldoende bij een grootschalige restauratie en/of herbestemming?

Eiffelgebouw Maastricht

Zo is in de gemeente Maastricht, mede ook door de grote toename van vervallen industriële monumenten, een grote achterstand. (Eiffelgebouw en overig erfgoed aan de Boschstraat, Gasfabriek etc). Maar ook industrieel mijnerfgoed in de rest van de provincie en grote industriële panden van de verloren gegane maakindustrie in andere steden zorgen voor vele knelpunten.

Zo veel voordelen

Omdat we weten dat investering van iedere euro in de herbestemming van bestaand onroerend meer oplevert, zou een uitbreiding van de huidige regeling soelaas bieden. En de regeling zou voor zowel monumenten als niet monumenten moeten gelden.Zeker met de wetenschap dat iedere investering geld oplevert zou een ruimhartiger beleid op zijn plaats zijn. Bovendien zijn het toerisme, de recreatie en de veiligheid van de regio gebaat bij herbestemming van onroerend goed.

Waarde

Kansen

Naast directe financiering met subsidies zijn er andere mogelijkheden die een herbestemming mogelijk moeten maken, zoals fiscale en financieringsmogelijkheden. Recente publicaties van het H-team (het herbestemmingsteam dat ingesteld is door de Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed in 2010), geven daarvoor een reeks van mogelijkheden, zie www.herbestemming.nu.

Knop om en actie!

Maar het is vooral van belang dat de knop om gaat bij alle beleidsmakers bij de gemeenten en de provincie. In combinatie met de stimuleringsmaatregelen moet er meer gebeuren: een verbod/beperking op uitgifte van grond en afgifte vergunningen voor nieuwbouw en  immateriële stimuleringsmaatregelen voor de herbestemming.

Men zal zich moeten realiseren dat:

@ Het maken van groen bij (partiële) sloop een positief effect heeft en geld waard is;

@ Het (tijdelijk) hergebruik van onroerend goed duurzaam is en geld oplevert;

@ Een buurt veiliger wordt bij minder leegstand en dus minder geld kost;

@ Een groeiscenario bij uitbreiding onroerend goed meestal geen positieve   effecten oplevert;

@ Uitstellen van sloop van monumentaal erfgoed op de lange termijn wellicht gunstiger is voor alle betrokken partijen dan directe sloop;

@ Het dreigement van opdrachtgevers/ontwikkelaars dat men zich elders zal vestigen, niet (altijd) wordt uitgevoerd en bij bovengemeentelijk beleid geen hout snijdt.

Door vooraf duidelijk te maken dat het gemeentelijk en provinciaal beleid herbestemming positief en nieuwbouw restrictief zal benaderen, is al veel gewonnen en kunnen ingediende plannen op basis hiervan worden beoordeeld.

Samenwerken, daar worden we beter van

Hartenkreet "Samenwerken"!

SATIJNplus Architecten heeft in het verleden aangetoond met een verantwoorde herbestemming van gebouwen een meerwaarde te geven aan de gebouwen zelf en aan de omgeving en zal zich in de toekomst blijven toeleggen op het behoud en de herbestemming van (monumentaal en niet monumentaal) erfgoed. Wij zien het als een uitdaging om met andere partijen zoals opdrachtgevers, beleidsmakers en overige belanghebbenden, samen te werken om “de herbestemming” niet alleen meer op de kaart te zetten maar ook veel meer projecten te realiseren. De Limburgse economie en de Limburgse bouwwereld vragen er om.

Werkt u met ons mee?

Harry Pallada

Sr.-projectleider/Bouwkostendeskundige