Het
is droevig gesteld met onze woningvoorraad. De opgave is groot, maar de opdrachten blijven uit. Woningvoorraad
genoeg blijkt uit de cijfers, maar de kwaliteit laat te wensen over.
De
woningen zijn energetisch niet geschikt voor de toekomst en functioneel blijken
ze niet levensloopbestendig. Werk aan de winkel dus.
 |
| bron: Parkstad Limburg energietransitie Palet |
Energietransitie
Onze
woningvoorraad ouder dan 40 jaar is doorgaans niet of nauwelijks
geïsoleerd. De woningen van de afgelopen decennia zijn zeer gevarieerd in
de mate van isolatie en de energiezuinigheid.
Vast
staat, dat onze gehele woningvoorraad niet klaar is voor de toekomst.
De
toekomstverwachtingen zijn somber; er zijn geen fossiele brandstoffen meer beschikbaar.
Geen gas of huisbrandolie. Dat betekent dat we over moeten schakelen op hernieuwbare
energiebronnen. Zoals de zon, wind en aardwarmte; onuitputbare energiebronnen.
Zon, wind en bodemwarmte
Hernieuwbare
energiebronnen zijn er voldoende. Denk aan de zon, de wind en de bodemwarmte.
Deze energiebronnen blijken al eeuwen onuitputbaar, het is nu aan ons, om met
onze technologische kennis, deze bronnen te benutten en om te zetten in energie
voor ondermeer onze woningvoorraad.
 |
| Hernieuwbare energieopwekking |
Beperking van onze energievraag
Een
goede thermische schil is onontbeerlijk voor de reductie van de energievraag
bij bestaande woningen. Het vergt besef van historie en bouwtechniek om snel
een overzicht op te stellen van de gebreken en de mogelijkheden van deze
woningen. Onze restauratie-ervaring geeft ons het nodige inzicht in deze
bouwtechniek en het scala van oplossingen. Daarnaast zijn we erin getraind om
integraal te ontwerpen. Bouwtechniek, bouwfysisca en installatieconcepten
dienen integraal op elkaar afgestemd te worden. Zo kunnen wij eigenaren van
woningen goed adviseren.
Denken in oplossingen
De
basis regels van bouwfysica zijn toegankelijk en razend interessant. Het is een
uitdaging om op basis van temperatuurlijnen en condensatiepuntdiagrammen, te
denken in risico's en oplossingen. Het is een plezier om dit te combineren met
bouwtechniek en esthetiek. Dat is onze verantwoordelijkheid. Een
hernieuwde rol van de architect.
Elkaar aansporen
Door
ontwikkeling van de bouwfysische kennis wordt het ontwerpen van een optimaal
installatieconcept interessanter. Deze beide kennisvelden zijn onontbeerlijk om
bij te dragen aan innovatie in de bouw. We weten door de integrale benadering,
de adviseurs te prikkelen en aan te sporen om innovatieve concepten te
onderzoeken en toe te passen. De industrie wordt daarmee ondersteund en
gemotiveerd om de innovaties door te zetten en te vermarkten.
 |
| toekomstbestendig wonen |
Levensloop- en toekomstbestendig
Onze
woningvoorraad is tot op heden ‘monofunctioneel’, dus voor één specifieke
doelgroep ontworpen. De grootste voorraad betreft grondgebonden woningen of
portiek-etagewoningen.
Onze
nieuwe samenleving laat echter een veel breder spectrum aan
gezinssamenstellingen zien. De levensloop van de samenleving en de levensloop
van onze woningvoorraad gaat niet optimaal samen. De woningvoorraad blijkt niet
flexibel ontworpen te zijn, terwijl de vergrijzing toeslaat en de
zorgvoorzieningen afnemen. Een grote nieuwe opgave is het levensloopbestendig
maken van de bestaande voorraad.
Referentieprojecten
Wij
volgen nauw de ontwikkelingen in de markt en werken graag mee aan de toekomst
van onze woningvoorraad. We kunnen u ondertussen al laten zien waar wij, samen
met onze bouwketenpartners, mee bezig zijn geweest. Een greep uit de
referenties zijn:
Boostenwijkje Maastricht: twee woningen worden één
Het
Boostenwijkje Maastricht was een herstructureringsopgave. Stedenbouwkundig is
de structuur van de wijk geoptimaliseerd, door het parkeren integraal op te
lossen.
De
krimpopgave is vertaald door twee woningen samen te voegen tot één. De
erfgoedwaarden zijn gerespecteerd en verbeterd. Energetisch zijn de woningen
opgewaardeerd van energielabel G naar A++. De woningen zijn voorzien van een in
team ontwikkeld comfort-plus systeem en beschikken over een individuele
bodemwarmtepomp.
 |
| Boostenwijkje Maastricht |
Spoarkolonie Sittard: nieuwe woning achter bestaande
voorgevel
De
Spoarkolonie Sittard is een beschermd stadsgezicht en daardoor beschermd
erfgoed. Door veel zelf aangebrachte voorzieningen en een slechte staat van
onderhoud, waren de woningen aan de achterzijde aan het verkrotten. De opgave
was om een nieuw toekomstbestendig woonproduct te ontwikkelen.
Deze
herstructureringsopgave bood de kans om het parkeren aan de achterzijde op te
lossen, de straten werden daardoor ontlast van de parkeerdruk. Deze aanpak kwam
het beschermde stadsgezicht ten goede.
Het
formuleren van een toekomstbestendig woonproduct resulteerde in een gevarieerd
woningaanbod van grondgebonden woningen en appartementen. Deze variëteit komt
het karakter van de wijk ten goede en de sociale cohesie en opbouw van de
wijk.
De
energietransitie heeft ervoor gezorgd dat de bestaande woningen met
energielabel G verbeterd is naar energielabel A. In de nabije toekomst is voorzien
op aansluiting op het Groene Net, op dat moment wordt het energielabel A+
gehaald.
 |
| Spoarkolonie Sittard |
Sanderbout Sittard; een comfortabele upgrade
Sanderbout
is onderdeel van een grotere opgave ‘Mijn Zuid’. Het is opnieuw een
herstructureringsopgave, met aandacht voor behoud van erfgoedwaarden en
aandacht voor het oplossen van de parkeerproblematiek. Het toekomstbestendige
woonproduct betreft levensloopbestendige woningen en grondgebonden woningen.
De
levensloopbestendige woningen worden gerealiseerd in de karakteristieke
beschermde woningen, de grondgebonden woningen worden in de vorm van nieuwbouw
gerealiseerd.
De
energietransitie zorgt voor een energiesprong van energielabel G naar
energielabel A. Zodra men aangesloten kan worden op het Groene Net zal dat
resulteren in label A+
Woningzorg Maastricht; rendabel installatieconcept
De
woningvoorraad van de woningvereniging Woningzorg bestaat uit 60
rijksmonumenten en 44 gemeentelijke monumenten. De woningen zijn bijna 100 jaar
oud en dienen geschikt gemaakt te worden voor de komende vijftig jaar. Een
bouwtechnisch en bouwfysisch onderzoek zijn de basis voor de oplossingen.
De
thermische schil wordt geoptimaliseerd en een nieuw installatieconcept laat een
scala van oplossingen zien. De bouwkosten worden in relatie gebracht tot de
exploitatiekosten. De Total Cost of Ownership (TCO) bepaalt de keuze van het
concept. De woningen hebben een energielabel G en worden minimaal naar label B opgewaardeerd.
Er zijn ook mogelijkheden om op te waarderen naar energielabel A.
 |
| Woningzorg Maastricht |
Werfgoed Belgisch Limburg; samen overtuigen van noodzaak
Werfgoed
is een onderzoeksproject samen met een groot aantal Belgische partners. We
delen onze kennis in het consortium en werken aan innovatie.
Een
belangrijk doel is om deze kennis breed toegankelijk te maken en de bewoners/eigenaren
te sensibiliseren voor de energietransitie.
TIORC Vrieheide; integraal concept voor renovatie, isolatie
en exploitatie
TIORC
is een consortium waar wij in participeren. Het is een consortium dat staat
voor innovatie en toepassing op projecten. TIORC staat voor ‘Totaal Integraal
Optimaal Renovatie Concept’.
De
wijk Vrieheide in Heerlen wordt door het consortium aan een Integraal onderzoek
onderworpen. In het Totaal wordt ook de hypotheekproblematiek geanalyseerd en
er wordt naar langdurige oplossingen gezocht. Het onderzoek weegt investeringen
af tegen opbrengsten en stuurt aan op Optimalisatie. Het betreft bestaande woningvoorraad
met een sterke stedenbouwkundige en architectonische karakteristiek. Renovatie
is de enige juiste oplossing. Concept-gestuurd onderzoeken en ontwerpen is de
basis voor het consortium.
TIORC Lauradorp; samen zoeken naar optimale oplossing
Lauradorp
Landgraaf is een Rijksbeschermd dorps- en stadsgezicht.
De
bewonersvereniging en de gemeente Landgraaf zijn op zoek naar een breed
onderzoek om deze wijk optimaal te behouden en tevens geschikt te maken voor de
komende vijftig jaar. Het TIORC consortium neemt deze uitdaging graag aan. Het
komend jaar zal het consortium de resultaten presenteren.
 |
| Lauradorp Landgraaf |
Samen
met u kunnen wij sparren over een totaalconcept. Dat betekent integraal kijken
naar ontwerp, bouwtechniek, bouwfysica, bouwkosten en uitvoering.
Omdat
wij betrokken zijn bij diverse onderzoeken, informeren wij u over de meest
actuele ontwikkelingen. Wij bieden een open podium voor innovaties. Bent u
nieuwsgierig en vraagt u zich af wat deze ontwikkelingen voor u kunnen
betekenen? Neem gerust contact op; "we
zijn er klaar voor!"
Harold Janssen
architect|directielid
