Wonen met dementie
Het aantal mensen met dementie in Nederland neemt toe en zal in 2050 bijna verdubbelen. Vanwege deze informatie worden er groepswoningen ontwikkeld waar mensen met bijvoorbeeld dementie kunnen samenwonen.
Het aantal mensen met dementie in Nederland neemt toe en zal in 2050 bijna verdubbelen. Vanwege deze informatie worden er groepswoningen ontwikkeld waar mensen met bijvoorbeeld dementie kunnen samenwonen.
 |
| Groepswoningen Helden-Limburg |
Een groepswoning is een ‘huis’
waarbinnen ongeveer 6 bewoners in een ‘gezinssituatie’ een huishouden voeren en verzorgd worden. Met een eigen slaapkamer,
gezamenlijke woonkamer, keuken, bergingen en een tuin.
Allemaal functies die heel herkenbaar zijn voor de gemiddelde Nederlander. De groepswoningen worden dus ontworpen met traditionele uitgangspunten als ‘gezin’ en ‘(t)huis als basis’, maar waarom zien deze speciale woningen er zo vaak niet huiselijk uit?
Allemaal functies die heel herkenbaar zijn voor de gemiddelde Nederlander. De groepswoningen worden dus ontworpen met traditionele uitgangspunten als ‘gezin’ en ‘(t)huis als basis’, maar waarom zien deze speciale woningen er zo vaak niet huiselijk uit?
Kleinschaligheid en functioneel
Uiteraard weten wij als geen ander dat je afwegingen moet maken tussen kosten, functionaliteit en duurzaamheid. Dit heeft tot gevolg dat veel groepswoningen gekoppeld worden tot clusters. Aangezien één groepswoning doorgaans al groter is dan een gemiddeld huis ligt bij clustering het gevaar van een té grote schaal op de loer.
Segmenteren, opknippen, verschuiven, werken met verschillende texturen en materialen zijn onze ontwerpmethodes om de grote clusters te transformeren naar kleinschalige elementen. Het ontwerp moet een goede zorginfrastructuur bieden én de schaal van een woning respecteren.
Uiteraard weten wij als geen ander dat je afwegingen moet maken tussen kosten, functionaliteit en duurzaamheid. Dit heeft tot gevolg dat veel groepswoningen gekoppeld worden tot clusters. Aangezien één groepswoning doorgaans al groter is dan een gemiddeld huis ligt bij clustering het gevaar van een té grote schaal op de loer.
Segmenteren, opknippen, verschuiven, werken met verschillende texturen en materialen zijn onze ontwerpmethodes om de grote clusters te transformeren naar kleinschalige elementen. Het ontwerp moet een goede zorginfrastructuur bieden én de schaal van een woning respecteren.
Het gevoel van thuiskomen door een
eigen voordeur, met een huisnummer, brievenbus en een gang met een kapstok.
Dementie en perceptieEr zijn verschillende benaderingswijzen voor de omgang met, en het ontwerpen voor mensen met dementie. Wij zien dat familie en verzorgers de belangrijkste basis zijn van het levensgeluk van de ouderen. De gebouwde omgeving kan daar maar gedeeltelijk een bijdrage aan leveren. Desalniettemin zijn interieur en tuinontwerp belangrijke onderdelen van het voorkomen van angsten en ongewenst gedrag van bewoners. Als architect neem je uiteraard je verantwoordelijkheid. Wij nemen wetenschappelijke studies ter harte, om zo tot een prettig gebouw en interieur te komen voor deze gevoelige doelgroep.
Zo’n groep deskundigen is bijvoorbeeld ‘het breincollectief’. Het
collectief maakt zich sterk om instellingen, familieleden en ontwerpers te
inspireren en te instrueren om op de juiste manier een prettige omgeving voor mensen
met dementie te creëren.
Wij zijn nu bekend geraakt met b.v. een andere manier van waarnemen van kleuren, patronen en reflecties door mensen met dementie. Regelmatig kijken wij nu door onze wimpers en ervaren het gebrek aan contrast en kleur in de omgeving van de oudere. Probeer het eens.
Wij zijn nu bekend geraakt met b.v. een andere manier van waarnemen van kleuren, patronen en reflecties door mensen met dementie. Regelmatig kijken wij nu door onze wimpers en ervaren het gebrek aan contrast en kleur in de omgeving van de oudere. Probeer het eens.
 |
| herkenbare eigen snuisterijen |
Wij weten nu hoe belangrijk
herkenbare interieurelementen uit de jeugd van een bewoner zijn. Dus voor deze
doelgroep geen grijs, pasteltinten, trendy strepen en hangende toiletten.
Bij oma op visite
Dat toilet is een duidelijk voorbeeld: voor een hedendaagse zorgbadkamer
dachten we eerst aan licht, fris en functioneel, maar voor een persoon met
dementie is dat een intimiderende ‘koude’ ruimte waar vloer en wanden contrastloos in elkaar overgaan. In die lichte ruimte zijn de witte wastafel en het
zwevende toilet nauwelijks te onderscheiden van de wand. En daar sta je dan met
de beste bedoelingen én een volle blaas...
Kleuren en contrasten
Voor de andere ruimtes geldt ook:
géén zachte kleuren, maar wel stevige heldere kleuren, niet te donker maar met
een duidelijk contrast tussen vloer en wand en tussen verschillende functies.
Een stevig zonnig geel in het eetgedeelte, als activering in de ochtend. Een warm rood bloemenbehang voor het zitgedeelte; heerlijk voor een beschermd middagdutje. Ramen met duidelijke vensterbanken waardoor een raam herkend wordt als raam, met een fijn plekje voor een kamerplant of snuisterijtje.
En uiteraard ontbreken fauteuils, tafels en lampen uit grootmoeders tijd niet. De kringloopwinkel heeft er een dankbare klant bijgekregen. Vanuit onze consumptie maatschappij bekeken, een duurzame zet.
Een stevig zonnig geel in het eetgedeelte, als activering in de ochtend. Een warm rood bloemenbehang voor het zitgedeelte; heerlijk voor een beschermd middagdutje. Ramen met duidelijke vensterbanken waardoor een raam herkend wordt als raam, met een fijn plekje voor een kamerplant of snuisterijtje.
En uiteraard ontbreken fauteuils, tafels en lampen uit grootmoeders tijd niet. De kringloopwinkel heeft er een dankbare klant bijgekregen. Vanuit onze consumptie maatschappij bekeken, een duurzame zet.
Onze bijdrage
Het gaat niet om wat u en wij leuk vinden, maar hoe dragen wij bij aan het
levensgeluk van de ouderen.
Uiteindelijk is een gebouw het decor en gaat
het om de interactie tussen bewoner en verzorger.
Wij vertrouwen erop dat onze bescheiden
bijdrage een zodanig prettige leef- en werkomgeving oplevert dat die liefdevolle interactie en verzorging gefaciliteerd wordt. Dat is onze taak.
Ir. Sandra Pustjens
Architect
